Hierdie afdeling is ‘n ruimte waar mediamense rustig kan terugkyk op hul loopbane. Of waar ander op mediamense se bydrae kan reflekteer. Mediamense word dus genooi om hul herinneringe of perspektiewe by nabaat met ons te deel.

‘SCOPE’ WAS ‘N POPULISTIESE GELDMAKER, PROTES TEEN ESTABLISHMENT EN KLIP IN DIE SKOEN

Toe Huisgenoot nog ‘n ordentlike, middelklas-weergawe was van ‘n bepaalde siening van “Christelike” Suid-Afrika, getooi in oranje, blanje blou, was Scope besig om taboes uit te daag en die apartheidregering se sensuurwette te toets. Publikasies soos die World, Weekly Mail, Mail & Guardian en Vrye Weekblad het ook die owerheid uitgedaag, maar dan het dit...

Lees meer

AFRIKAANSE KOERANTE SE STRYD OM ‘N PLEK IN DIE NATALSE SON

Deur Johannes Froneman Hollandse en/of Afrikaanse nuusblaaie het nog nooit in Natal (nou KwaZulu-Natal) gefloreer nie. Tog is deur die jare verbete pogings aangewend om teen die Engelse stroom staande te bly en aan Afrikaanse joernalistiek ‘n staanplek in die provinsie te gee. Meer nog, in die woorde van die historikus Piet Prinsloo: dit was ‘n “integrale deel van die Natalse Afrikaner se kultuurstryd”. Hierdie essay probeer daarom om die persstryd oorsigtelik te beskryf en...

Lees meer

CHARL THOM — ‘N LANG SKOF IN DIE JOERNALISTIEK

Hierdie terugblik op sy loopbaan is in 2021 op versoek geskryf, maar word nou eers, enkele maande ná sy dood, gepubliseer. Deur Charl Thom  My joernalistieke loopbaan kan basies in vier fases verdeel word, naamlik SAUK-nuusdiens; Die Nataller/Tempo; Die Vaderland; Mining News/Die Mynblad/Mining Sun/The Reef. Ek kan goed onthou hoe ek as trotse jong gegradueerde...

Lees meer

FLIEKTEATERS: PLEKKE VAN VERMAAK, DROOM EN ROOK

Voor televisie (1976) het flooiflieke ‘n belangrike plek in die wêreld van vermaak ingeneem. Daar kon jy heeldag sit en fliek vir minder as 20c. By die ingang het jy boonop ‘n bekertjie koeldrank persent gekry. In Durban het ons die Roxy en Oxford gehad. Daar was dikwels ‘n double feature, dus twee rolprente wat al om die beurt dwarsdeur die dag gespeel het. Die teaters (as mens dit so kon noem)...

Lees meer

DIE MEDIAMENSE OP ALBé GROBBELAAR SE HISTORIESE ALMANAK

Reeds vir dekades is radioman Albé Grobbelaar die skrywer en aanbieder van Historiese Almanak — eers op die ou Afrikaanse radiodiens van die SAUK, deesdae soggens op Pretoria FM. Hier plaas ons enkele van die rubrieke wat spesifiek oor mediamense handel, of dan mense wat ‘n draai in die joernalistiek gemaak het. Met groot waardering...

Lees meer

GEBOUE AS SIMBOLE VAN AFRIKAANSE KOERANTE

Geboue is simbole van dit waarvoor ‘n organisasie staan. Of hoe hulle hulself sien. So was dit ook deur die jare met sommige Afrikaanse koerantmaatskappye. Kyk na gedenkbylae en boeke en telkens is foto’s of skilderye van geboue gebruik om “hier wees” of vooruitgang mee te illustreer. Keeromstraat 30 in Kaapstad was meer as ‘n adres vir Die Burger. Dit het gegroei tot ‘n simbool van ‘n lewensvisie. Maar later moes van die...

Lees meer

SKARES JUIG BY KOERANTE OOR NP SE WEN IN 1948

Deur Johannes Froneman Die algemene verkiesing van 75 jaar gelede — op 26 Mei 1948 — het ‘n skokuitslag opgelewer. Die regering van genl. Jan Smuts om tot ‘n val en Smuts self is in die kiesafdeling Standerton verslaan. Die Nasionale Party (destyds HNP genoem) van dr. D.F. Malan kom met die ondersteuning van Klasie Havenga se Afrikanerparty aan die bewind....

Lees meer

KOERANTE HET KLANK, KLEUR EN DRAMA NA MIDDESTEDE GEBRING

Deur Johannes Froneman Ek het in Durban grootgeword waar die Daily News die sterk middagkoerant was. Soos elders is die stadskultuur gekenmerk deur die inspuiting van energie wat die verskyning van die middagkoerant op straat meegebring het. Of so onthou ek dit. Afrikaanse koerante was hier en daar in Durban te kry, soms ‘n dag laat. Die Vaderland het in die 1960’s seker met...

Lees meer

SO IS JOERNALISTE BY TECHNIKON PRETORIA EN TUT OPGELEI

Met oudstudent Inge Kühne se aanstelling as redakteur van Rapport het die Technikon Pretoria welverdiende erkenning gekry vir die goeie werk wat oor baie jare gedoen is. Wel het talle ander oudstudente deur die jare hul plek in die media volgestaan, maar hierdie aanstelling was ‘n besondere hoogtepunt. Ons het die gewese departementshoof van joernalistiek,...

Lees meer

FRANS ESTERHUYSE: VERNUFTIGE SPOTPRENTTEKENAAR

Frans Esterhuyse was een van die heel beste spotprenttekenaars wat nog in Afrikaanse koerante te sien was. Hy was eers by Hoofstad en Oggendblad spotprenttekenaar en van 1998 tot 2006  by Beeld. Sy styl het soms aan die briljante Jackson van die Argus herinner: ekonomies en sonder onnodige detail (kyk hooffoto bo); ander kere trek...

Lees meer